بررسی تداوم استفاده از زعفران در هنر کتاب آرایی ایران

Authors

گل اندام شریفی

گلفام شریفی

abstract

در حفاظت و مرمت آثار قدیمی همواره این مسئله مطرح می شود که ترکیبات اصلی سازندۀ این آثار کدام اند. طیف نگاری از شیوه ّهای مرسوم برای شناخت رنگیزه ها و اجزای سازندۀ آثار هنری است که در این تحقیق برای بررسی شیوۀ کاربرد زعفران در آراستن نسخه های خطی استفاده شده است. هدف از انجام تحقیق حاضر مطالعۀ شیوه های گوناگون استفاده از رنگ زعفران در هنر کتاب آرایی و تشخیص دورۀ زمانی آن است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع تطبیقی طولی است و در آن از رسالات خوشنویسی کهن، متون مربوط به هنر کتاب آرایی و نیز از راهنمایی استادان معاصر استفاده شد. زعفران در گسترۀ زمانی وسیعی از سدۀ سوم تا دوازدهم در تزیین قرآن ها به کار رفته و عمده استفادۀ آن در تعیین فواصل آیات و کتابت سرسوره ها و نیز ترسیم جدول ها بوده است. یکی از دلایل مهم استفاده از زعفران و اصولاً سایر رنگ های متفاوت در کتابت قرآن متمایز کردن بخش هایی است که در متن اصلی قرآن موجود نبوده و بعداً به آن افزوده شده است. اهمیت و قداست زعفران در فرهنگ عامه نیز در کاربرد آن به این منظور مؤثر بوده است. زعفران در تهیۀ مرکب مطوس نیز کاربرد داشته و یکی دیگر از ویژگی های آن ماهیت روحی رنگ آن است. علاوه بر این، می توان برای بازدارندگی از اثر تخریبی سبزنگار از زعفران استفاده کرد. محدودۀ تاریخی نسخه های خطی غیرقرآنی مورد بررسی مربوط به دورۀ تیموری و صفوی است و لذا استفاده از زعفران در این دوره ها متداول بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تداوم استفاده از زعفران در هنر کتاب‌آرایی ایران

در حفاظت و مرمت آثار قدیمی همواره این مسئله مطرح می‌شود که ترکیبات اصلی سازندۀ این آثار کدام‌اند. طیف‌نگاری از شیوه‌ّهای مرسوم برای شناخت رنگیزه‌ها و اجزای سازندۀ آثار هنری است که در این تحقیق برای بررسی شیوۀ کاربرد زعفران در آراستن نسخه‌های خطی استفاده شده است. هدف از انجام تحقیق حاضر مطالعۀ شیوه‌های گوناگون استفاده از رنگ زعفران در هنر کتاب‌آرایی و تشخیص دورۀ زمانی آن است. روش تحقیق در این مطا...

full text

ادوار تذهیب در کتاب آرایی مذهبی ایرانی

با پدید آمدن نسخه‌های خطی به زبان فارسی در ایران زمین، ایرانیان با خلق آثار هنری در تمدن اسلامی نقش آفرین شدند. در قرون اولیه اسلامی، استنساخ زیبای قرآن و تزیین آن از مفاخر ایرانیان تازه مسلمان بود و در همین راستا شیوة نقش و نگار مطلق( تذهیب) را ابداع کردند. این آرایه‌ها در وادی امر با رنگ‌های محدود شروع شد و از قرن 6 به بعد عناصر رنگی متنوع دیگری اضافه گردید. با توجه به تنوع طرح ها و رنگ ها، ت...

full text

بررسی زمینه های شکل گیری ادبیات و کتاب آرایی فارسیهودِ کلیمیان ایران در عصر صفویه

The attitude and reaction of Safavid government as a central integrated government in the Islamic world towards art, culture and religions, especially Jews, can be studied and analyzed. The dominant atmosphere of Isfahan in 11th century (hijra) was so that the Jews of this city could produce their unique illustrated books by adapting the themes of literary masterpieces of Muslim Iranians and us...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه نگره

Publisher: دانشگاه شاهد

ISSN 1735-4560

volume 8

issue 28 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023